Валокнамі называюцца тонкія, гнуткія і трывалыя цела, у якіх даўжыня ў шмат разоў перавышае вельмі малы папярочны памер. Валакна, якія выкарыстоўваюцца для выпрацоўкі пражы, з якой могуць быць выраблены трыкатаж, тканіны, швейныя ніткі, стужкі, карункі і іншыя тэкстыльныя вырабы, называюцца тэкстыльнымі валокнамі.
Адзіночнае валакно, якое не дзеліцца на больш дробныя валакна, называецца элементарным (баваўняная, ваўняная і інш.). Валакно, якое складаецца з некалькіх элементарных валокнаў і можа дзяліцца на больш дробныя валакна, называецца тэхнічным (валакна лёну, пянькі і інш.). Валакна, даўжыня якіх вымяраецца сотнямі метраў, называюцца тэкстыльнымі ніткамі. Ніткі могуць быць адзінкавымі, або элементарнымі (мононитями), і комплекснымі, якія складаюцца з некалькіх элементарных нітак (натуральны шоўк, штучныя ніткі муслін, рабіўся ўсё больш упэўнены і інш.). Кароткія адрэзкі штучных або сінтэтычных нітак (даўжынёй 35 - 150 мм) называюць штапельными валокнамі.
Класіфікацыя тэкстыльных валокнаў
Тэкстыльныя валакна разнастайныя па сваім паходжанні і хімічным складзе.
Па паходжанні ўсе валакна дзеляцца на натуральныя, сыравінай для атрымання якіх служаць расліны, валасяны полаг жывёл, выдзялення залоз вусеня шаўкапрада, а таксама азбест, які здабываецца з горных парод, і на хімічныя, якія атрымліваюцца шляхам прамысловай вытворчасці. Калі хімічныя валакна атрымліваюць з прыродных рэчываў (цэлюлозы, бялку), то іх называюць штучнымі (вискозное, ацетатное валакно і інш.), а калі з сінтэтычных злучэнняў (капралактаму, акрыланітрылу і інш.) у выніку сінтэзу простых рэчываў - сінтэтычнымі (капрон, нитрон і інш.). Па хімічным складзе ўсе валакна можна падзяліць на арганічныя (бавоўна, шэрсць, капрон, лаўсан і інш.) і неарганічныя, або мінеральныя (азбеставыя, шкляныя, металічныя).
Класіфікацыя тэкстыльных валокнаў у спрошчаным выглядзе прыведзена на мал. 1.
За мяжой вырабляецца вялікая колькасць хімічных валокнаў, аналагічных валокнах, выпрацаваным у нашай краіне, але названых па-іншаму (гл. дадатак).
Дадатак Назвы найбольш распаўсюджаных хімічных валокнаў у замежных краінах
| Назва валакна ў СССР |
Замежная краіна |
Гандлёвае назва валакна ў замежнай краіне |
| Вискозное |
ЗША |
Ависко, бриджло, супренка |
| Вялікабрытанія |
Файбро, деластра, серилл |
| Францыя |
Велина, файбра, флиска |
| Італія |
Вирион, вибрен, боболь, антен |
| ФРГ |
Дурафлокс, флоксы, фрикс |
| Японія |
Дайфуки, карона, курли |
| ГДР |
Визета, тринова, супрема |
| Полинозное |
ЗША |
Аўрыл, зантрел, Файбр-ХМ |
| Вялікабрытанія |
Винсел |
| Францыя |
Мериль, медифиль |
| Італія |
Айран, коплон |
| ФРГ |
Кольвера |
| Японія |
Тафсел, хайполан, паліна |
| ВУМ |
ЗША |
Аўрыл-П, Лирелл, Нюпрон, Файбр-40 |
| Аўстрыя |
Хохмодуль-333 |
| ФРГ |
Полифлокс |
| Італія |
Айран-ПЛ |
| Ацетатное |
ЗША |
Ацэл, истрон, неосета |
| Вялікабрытанія |
Дайсел, серасета, файбросета |
| Францыя |
Неран, родиа, родиафлам |
| Італія |
Веральба, кастэла, силнова |
| ФРГ |
Ацета, риалин, родиафил |
| Японія |
Атлон, каролан, тохалон |
| Триацетатное |
ЗША |
Арнел |
| Вялікабрытанія |
Трайсел |
| Францыя |
Ронель, триальбен |
| ФРГ |
Триафазер |
| Японія |
Трыеста |
| Капрон |
ЗША |
Нейлон 6, капролан, энкален |
| Вялікабрытанія |
Нейлон 6, люрон, селон |
| Італія |
Лилион, геліён, нопалон |
| ФРГ |
Перлон, дарлон |
| Японія |
Амилан, нитерей, нейлон канебо |
| ГДР |
Дедерон |
| ЧССР |
Силон |
| ПНР |
Стилон, полан |
| Анид |
ЗША |
Нейлон 66, рикайлон |
| ФРГ |
Родианейлон |
| Японія |
Ниплон |
| Лаўсан |
ЗША |
Дакрон, дельвон, амилор |
| Вялікабрытанія |
Терилен, деколен, флафлен |
| Францыя |
Тергаль |
| Італія |
Теритал, тесил, вистель |
| ФРГ |
Диолен, тревира, тестралон |
| Японія |
Теторон, грилен, тетратерон |
| ГДР |
Ланон, гризутен |
| ЧССР |
Свитлен, изотесил, велана |
| НРБ |
Ямболен |
| Спандэкс |
ЗША |
Вірэн, ликра, глоспан |
| Вялікабрытанія |
Апрен, вайрин |
| Японія |
Опелон, эспа |
| Італія |
Ваирин |
| ФРГ |
Дорластан |
| Нитрон і яго супалімеры |
ЗША |
Орлон, акрилан, креслан |
| Вялікабрытанія |
Куртель, акрилан, теклан |
| Францыя |
Крилор |
| Італія |
Великрен, крилон, леакрил |
| ФРГ |
ПАН, редон, долан, дралон |
| Японія |
Беслон, воннэл, кашмилон, экслан |
| ГДР |
Волькрилон, прелана, вольприла |
| ЧССР |
Никрилон |
| НРБ |
Булана |
| ПВХ |
ЗША |
Дельвон, джион, доибарн |
| Францыя |
Ровиль, клевиль, изовиль, термовиль |
| Італія |
Мовиль, сниоль, тексвил |
| ФРГ |
ПЦУ |
| Японія |
Виклон, крэхалон, тевирон |
| ГДР |
Эластон, пивиацид |
| Хлорин |
ГДР |
ПЦ |
| Винол |
ЗША |
Винал, эльванол |
| Францыя |
Винилал, силион |
| Японія |
Винилон, мюлон, куралон |
| Поліпрапілен |
ЗША |
Пролен, геркулон, вектра П |
| Вялікабрытанія |
Алстрон, трайтор, улстрон |
| Італія |
Мераклон, моплен, сюлан |
| ФРГ |
Вестолен, гостален, трофил |
| Японія |
Полипро, пайлен, дайвабо |
| ЧССР |
Певлен |
|
